بنام خدا
نیوزیلند در 26 سپتامبر 1907 به عنوان کشوری مستقل اعلام موجودیت نمود. ملکه انگلیس در قالب کشورهای مشترک المنافع رئیس تشریفاتی نیوزیلند به شمار می آید. نظام سیاسی نیوزیلند پارلمانی تک مجلسی است و دولت از سوی حزب (و یا احزاب) دارای اکثریت کرسی های مجلس با نخست وزیری رهبر آن حزب تشکیل می گردد. در سال 1890 اولین حزب سیاسی در نیوزیلند شکل گرفته و متعاقب آن احزاب سیاسی دیگری وارد مبارزات انتخاباتی شدند.
نیوزیلند دارای یک مجلس قانونگذاری است که نمایندگان آن برای مدت سه سال به طور مستقیم از سوی مردم انتخاب می شوند. نیوزیلند کشوری پارلمانتاریستی بوده و احزاب در این کشور از جایگاه ویژه ای برخوردارند و بر همین اساس حزب پیروز در انتخابات با تشکیل دولت می تواند تمامی سیاست های خود را در کشور اجرا کرده و وضعیت کشور را از نظر سیاسی تحت تاثیر قرار دهد. در حال حاضر احزاب اصلی فعال نیوزیلند به شرح زیر می باشند:
- حزب ملی نیوزیلند (National Party)
- حزب کارگر (Labour Party)
- حزب سبز (Green Party)
- حزب نیوزیلند نخست (New Zealand First Party)
- حزب اکت (act Party)
- حزب مائوری (Māori Party)
پنجاه و سومین دوره انتخابات پارلمانی نیوزیلند در 17 اکتبر 2021 برگزار گردیده و طی آن احزاب کارگر، ملی، اکت، سبز و مائوری به ترتیب 65، 33، 10، 10 و 2 کرسی پارلمان را از آن خود نموده و حزب نیوزیلند نخست موفق به حضور در پارلمان نگردید. بدنبال این انتخابات، دولت جدید به رهبری حزب کارگر و پشتیبانی حزب سبز به نخست وزیری خانم جاسیندا آردرن (رهبر حزب کارگر) تشکیل گردیده و تا 20 نوامبر 2023 بر نیوزیلند حاکم خواهد بود.
نیوزیلند در حوزه سیاست خارجی، دارای یک نگاه اقتصادی است. این کشور معتقد است که برای جبران انزوای جغرافیایی (قرار گرفتن در منتهی الیه شرق دنیا) و کوچکی وسعت کشور بایستی حضوری فعال در صحنه بین المللی داشته و سیاست خارجی پویا را تعقیب نماید تا از این طریق تجارت خارجی خود را توسعه دهد. در این چارچوب، نیوزیلند همواره تلاش می نماید برخی رویکردهای مستقلانه را اتخاذ و پیگیری کند.
رویکرد سیاست خارجی نیوزیلند نسبت به ایران هم اقتصادی و هم سیاسی است. نیوزیلند برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازاری برای صدور کالا (مواد دامی و لبنی) اهمیت زیادی قائل است و از طرف دیگر جایگاه ایران در نظام بین الملل و نقش تعیین کننده منطقه ای کشورمان بویژه در سال های اخیر مشوق ولینگتون برای انجام مشورت های مستمر سیاسی با مقامات جمهوری اسلامی ایران بوده است.
روابط دیپلماتیک میان ایران و نیوزیلند در سال 1353 برقرار گردید و نیوزیلند اولین سفارت خود در خاورمیانه را در سال 1975 در تهران افتتاح نمود (بدنبال سفر شاه به نیوزیلند در سال 1974). روابط ایران و نیوزیلند همواره دوستانه بوده و بویژه ولینگتون تلاش نموده است مشکلات غرب و آمریکا با جمهوری اسلامی ایران کمترین آسیب را به روابط دو کشور برساند. نقش تعیین کننده ایران در بحران های خاورمیانه و موضوع هسته ای (توافقنامه برجام)، دو مسئله ای هستند که توجه بیشتر نیوریلند را به سمت تهران طی سالهای اخیر جلب نموده اند.
دو سفر آقای موری مک کالی وزیر امور خارجه وقت نیوزیلند در سال 1394 و همچنین در خرداد ماه سال 1395 به کشورمان حاکی از درک اهمیت ایران در خاورمیانه و نقش برجسته کشورمان در بحران های این منطقه از سوی ولینگتون می باشد. سفر موری مک کالی به نیویورک جهت ریاست بر جلسه بیستم جولای 2015 در مورد موضوع هسته ای که منجر به صدور قطعنامه 2231 به اتفاق آرا گردید از دیگر نمودهای این رویکرد می باشد. این رویکرد مورد توجه و استقبال کشورمان قرار گرفت و لذا جناب آقای دکتر ظریف وزیر امور خارجه کشورمان نیز در اسفندماه 1394 از ولینگتون دیدن نمودند که اولین سفر وزیر امور خارجه ایران بعد از ده سال بوده است.
پس از آنکه دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در سال 2018 با اعلام عدم پایبندی به قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل بصورت غیرقانونی از برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) خارج شده و یک کمپین گسترده بین المللی برای شکست برجام از طریق اعمال تحریم همه جانبه یکطرفه فرامرزی به راه انداخت، نیوزیلند به مقاومت جهانی در حمایت از برجام پیوسته و با اعلام حمایت قاطعانه از ادامه برجام، سیاستی مشابه اتحادبه اروپا اتخاذ نمود.
دوکشور در مجامع بین المللی در زمینه هایی مثل خلع سلاح، مبارزه با مواد مخدر، محیط زیست و اصلاح ساختار سازمان ملل دارای دیدگاههای نسبتاً نزدیکی بوده و با یکدیگر تشریک مساعی داشته و از نامزدهای یکدیگر برای عضویت در این مجامع حمایت می کنند. همچنین ایران از عضویت نیوزیلند در شورای امنیت سازمان ملل در سال های 2015 و 2016 حمایت نموده و در انتخابات مربوطه در مجمع عمومی بنفع این کشور رای داد.